Gürültü kirliliği veya diğer adıyla ses kirliliği, insan veya hayvan yaşamını olumsuz etkileyen, dengesini bozan her türlü insan, hayvan ya da makine kaynaklı ses oluşumudur. Gürültü kirliliğinin en yaygın biçimlerinden biri, özellikle motorlu araçların neden olduğu kirliliktir.
Dünya çapında en yaygın gürültü türü ulaşım sistemlerinden kaynaklanır. Motorlu araçların yanı sıra uçak ve Demiryolu araçlarının yarattığı gürültü de önemli bir yer tutar. Şehir planlamacılığında yanlışlar yapılması sanayi ve yerleşim alanlarının birbirine bitişmesine neden olabilir ve sonuç olarak sanayi alanının yarattığı gürültü kirliliği komşu yerleşim birimlerinde yaşayanların sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Gürültü kirliliği yaratan diğer etmenler arasında özellikle istirahat saatlerinde yayılan araba alarmları, acil durum sirenleri, çeşitli beyaz eşyalar ile ev âletlerinin gürültüleri, fabrika-makine sesleri, yapım ve onarım çalışmaları, ses çıkaran hayvanlar, ses sistemleri, hoparlörler, maç, eğlence, dini-sosyal faaliyetler sayılabilir.
İnsan sağlığına etkileri
Gürültünün insan sağlığı üzerindeki etkileri hem sağlıksal hem davranışsal yönde ortaya çıkabilir. Genel olarak, gürültü olarak adlandırılan her türlü ses insan sağlığını fizyolojik ve psikolojik olarak etkiler. İstenmeyen bu sesler sinir, saldırganlık, hipertansiyon, yüksek stres, kulak çınlaması ya da kulak uğuldaması, duyma kaybı, uyku bozuklukları gibi pek çok sonuç doğurabilir.
Bu sonuçlar içinde, stres ve hipertansiyon ciddi sağlık sorunlarına kapı açabilirken, kulak çınlamaları ve uğuldamaları unutkanlığa, ciddi ruhsal bunalımlara ve kimi zaman panik ataklara neden olabilir.
Gürültü kontrolü
Kontrol hiyerarşisi kavramı ortamda veya işyerindeki gürültüyü azaltmak için kullanılır. Mühendislik gürültü kontrolleri, gürültü yayılımını azaltmak ve bireyleri aşırı gürültüden korumak için kullanılabilir. Gürültünün kontrolü uygun veya yeterli değilse bireyler kendilerini gürültü kirliliğinin zararlı etkilerinden korumak için bazı adımlar atabilirler. İnsanlar yüksek sesli ortamda bulunmaları şartsa, işitme koruyucu araçlar (örneğin kulak tıkacı veya kulaklık) kullanarak kulaklarının işitme sağlığını koruyabilirler. Son yıllarda mesleki gürültü riskleriyle mücadele etmek için A.B.D.’de Buy Quiet (Türkçesi: Huzur satın al) programları ve girişimleri ortaya çıktı. Bu programlar daha sessiz araç ve ekipman satın almayı ve üreticileri de daha sessiz ekipman tasarlamaya teşvik etmektedir.
Karayollarından ve diğer kentsel faktörlerden kaynaklanan gürültü, kentsel planlama yaparak ve daha iyi yol tasarlayarak azaltılabilir. Karayolunun gürültüsü, gürültü bariyerleri kullanarak, araç hızlarını sınırlandırarak, karayolu yüzey dokusunu değiştirerek, ağır araçları sınırlandırarak, daha iyi lastik tasarlayarak, frenlemeyi ve hızlanmayı azaltmak için araç akışını iyileştiren trafik kontrolleri kullanarak azaltılabilir. Karayolu gürültüsünü azaltmak için yerel topografya, meteoroloji, trafik işlemleri ve istenen en az gürültü miktarını hedefleyen bir bilgisayar modeli oluşturmak bu stratejilerin uygulanmasında önemlidir. Yolun proje planlamasında bu çözümler araştırılırsa binadaki gürültü azaltma maliyetleri de azalır.
Uçak gürültüsü daha sessiz jet motorları kullanılarak azaltılabilir. Uçuş yolunun ve gün içinde uçak pist kullanım zamanının değiştirilmesi de havaalanı yakınında oturan sakinlere faydalıdır.
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.