Çocuğum neden evde farklı, okulda farklı davranışlar sergiliyor?

Çocuğunuz okulda uyumlu ve kurallara uyan bir çocukken evde hırçın ve kuralsız mı? Belki de tam tersi, evde son derece sakin ama okulda olumsuz davranışlar sergiliyor…

Peki bu davranış değişikliğinin sebepleri neler? BÜMED MEÇ (Merak Eden Çocuk) Okulları Rehber ve Psikolojik Danışmanı Zehra Üzümlü, çocukların zıt davranışları konusunda bilgi verdi.
BÜMED MEÇ Okulları Rehber ve Psikolojik Danışmanı Zehra Üzümlü, “Çocuklar her ortamdaki sınırları çok iyi bilir” diyor ve farklı ortamlardaki davranış değişikliklerinin kurallar ve sınırlar ile yakından ilişkili olduğunu belirtiyor. “Okul, kuralların kişiye göre değişmediği, ebeveyn desteğinin olmadığı, çocuğun kendi kimliğini oluşturacağı ve çevresine ifade edeceği yepyeni bir ortamdır. Öte yandan ev tanıdıktır. Güvenlidir. Kurallar belirlidir. Eğer ebeveynler tutum birliği sağlamakta zorlanırsa çocuklar kuralları kendi istedikleri yöne çekmeye çalışırlar. Çocuk hangi kuralı nasıl uygulayacağını, sınırları nasıl zorlayacağını bilir. En önemlisi, çocuk evde kendisinden ne beklendiğini; hangi davranışın nasıl bir tepki alacağını bilir” açıklamasında bulunan BÜMED MEÇ Okulları Rehber ve Psikolojik Danışmanı Zehra Üzümlü, bazı çocukların okulda uyumlu bir çocukken evde hırçın ve kuralsız olabildiğini, bazı çocukların ise evde sakin ve uyumlu iken okulda olumsuz davranışlar sergilediğini belirtiyor ve her iki durum için de ailelere önerilerde bulunuyor.

Okulda Uyumlu ve Kurallara Uyan, Evde Hırçın ve Kuralsız Çocuk

Çocuğunuz okulda çok uyumlu, yardımsever, kurallara uyan bir öğrenciyken evde kuralsız, hırçın bir çocuk olma gibi tutumlar sergiliyorsa bunun nedenlerini araştırmak, okul ile iş birliğinde olmak gerekir. Özellikle okul öncesi çağındaki çocuklarda olumsuz davranış ve dürtüleri evde bırakma, okulda örnek öğrenci olma gibi bir tutum görülebilir. Çocuklar farklı ortama uyum sağlamak ve övgü almak için olumsuz davranışlarını göstermeyebilirler. Ve iyi haber! Çocuğunuz okulda olumlu davranışlar gösterebiliyor, kurallara uyuyorsa, evde de bu davranış ve tutumları gösterebileceği anlamına gelir. Eğer çocuğunuz evde aşırı korunuyorsa, her istediği yerine getiriliyorsa, etrafı dağıttıkça başkasının toplayacağını biliyorsa, sorumlulukları yoksa, ailesiyle kaliteli vakit geçiremiyor, oyun oynayamıyorsa, evdeki kural ve sınırları net değilse ya da tam tersi çok katı kurallar varsa, evde kimsenin kendisini dinlemediğini düşünüyorsa, okulda daha uyumlu ve sakin davranışlar sergilemesi normaldir.
Bu durumda ebeveynlerin çocuğa sınırları belli, bazı kuralları birlikte koydukları, huzurlu bir ortam sunması gerekir. İşe öncelikle çocuğunuzu dinlemekle başlayabilirsiniz. Böylece ‘’Beni dinlemiyor, sürekli inatlaşıyor’’ söylemlerinin azaldığını fark edebilirsiniz.
Çocuğunuzun okuldaki olumlu tutumlarını evde de sürdürmesi için öğretmeninden de yardım alabilirsiniz.

Çocuğunuzun evdeki davranışlarını düzenleyebilmek şu noktalara dikkat etmelisiniz:

• Evde uyulması gereken kuralları güncelleyin: Okulda kurallar ve rutinler bellidir. Çocuğunuzun evde de yemek yeme, oyun oynama ve aktivite saatlerini okuldakine benzer şekilde düzenleyin.
• Öğretmeni ile aynı dili kullanın: Öğretmenin kullandığı dile yakın bir dil kullanırsanız çocuğunuz sizi daha iyi dinleyecektir. Öğretmenin yatıştırıcı ve telkin edici diliyle olumlu davranışlar sergileyen çocuğunuza siz de evde aynı yöntemle yaklaşırsanız iletişiminizin güçlendiğini görebilirsiniz.
• Çocuğunuzun ortamını onunla uyumlu hale getirin: Çocuğunuz eve geldiğinde eşyalarını yerine bırakmasını, montunu yerine asmasını istiyorsanız ortamın buna müsait olup olmadığını inceleyin. Örneğin; montunu asacağı askı çocuğunuzun ulaşabileceği yükseklikte mi gibi…
• Öğretmeni ile iletişim halinde olun: Öğretmen evdeki gelişmelerden haberdar olursa okulda çocuğunuzun olumlu davranışlarını pekiştirmek için onu daha da cesaretlendirecektir. Örneğin; ‘’Dün oyuncaklarını toplamış ve kıyafetlerini kendin giymişsin, evdeki sorumluluklarını yerine getirmen beni çok mutlu etti” sözlerini öğretmeninden duyan çocuk şaşırır ve bunları nerden bildiğini merak eder. Ebeveyninin öğretmeniyle konuştuğunu fark eden çocuk, öğretmeninin takdirini almak için evdeki davranışlarına da dikkat edecektir.

Evde Sakin ve Uyumlu, Okulda Olumsuz Davranışları Olan Çocuk

Tam tersi durumda, yani evde uyumlu ve sakin, okulda uyumsuz davranış gösteren çocuklarda ise dikkat etmeniz gereken noktalar şunlar olabilir:

• Çocuk okulda kendisinden bekleneni anlayabiliyor mu?
• Dikkatini toplamakta, öğrenmekte zorluk çekiyor mu?
• Sınıfında sevildiğini ve kabul gördüğünü hissediyor mu?
• Yetenek ve becerileri destekleniyor mu?
• Arkadaş edinebiliyor mu? Arkadaş ilişkileri nasıl?

Çocuğun okulda yaşadığı akademik ya da sosyal sorunlar onu okuldan soğutan, davranış problemlerine sebep olan etmenler olabilir. Bu durumda okulla iş birliği içinde olmalısınız. Unutmayın, çocukların iç dünyalarını anlayabilmek için dünyaya onların gözünden bakabilmek gerekir. Çocuğunuzun tam olarak nerelerde zorluk yaşadığını anlayabilmek için, kendi beklentilerinize değil, çocuğunuzun ihtiyaçlarına göre düşünmelisiniz.